ကိုယ္၀န္အတု (၀ါ) စိတ္ကူးယဥ္ကိုယ္၀န္ (Pseudopregnancy)

ဒီေရာဂါဟာစိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္တာမ်ားျပီး၊ ေဟာ္မုန္းမ်ားကေမာက္ကမျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ (hormonal 

dysturbances )လည္းျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါ ရဲ့ အေရးႀကီးတဲ့လကၡဏာေတြကေတာ့ ဗိုလ္ထဲမွာ ခေလး မရွိပဲ ကိုယ္ဝန္ သယ္ တစ္ေယာက္လို   ဗိုလ္တစ္ေျဖးေျဖး ေဖါင္းလာျခင္္း ဓမၼတာမလာျခင္္း၊ ရင္သားမ်ား ႀကီးလာျခင္္း၊ ပ်ိဳ႔ျခင္း၊ အံျခင္း၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ တတ္လာျခင္္းမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါကို 300 B.C. ကထဲ က ေဆးမွက္္တမ္္္း မ်ားမွာ မွက္္တမ္္္းတင္ ထားပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ခေလး အလြန္လိုခ်င္ ေသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားနဲ႔ ကိုယ္ဝန္ ေဆာင္ရမွာ ေၾကာက္ေသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ ေတြ႔ရ တက္ ပါတယ္။ ၁၈%  မွာ ေဆးဝန္ ထမ္းေတြ ကိုယ္တိုင္း ကိုယ္ဝန္ အစစ္နဲ႔ မွားၾကပါတယ္။ ဒီေရာဂါရဲ့ အေရးႀကီး တဲ့အခ်က္က ေရာဂါသယ္ဟာ မိမိမွာ ကိုယ္ဝန္ရွိ ေနတယ္လို ယုံၾကည္ေနျခင္း ပဲျဖစ္ပါတယ္။

၆၀-၉၀ ႏႈန္းမွာ ဗိုလ္ တစ္ေျဖးေျဖး ေဖါင္းလာပါတယ္။ ေမ့ေဆးေပးလိုက္ရင္္ ဗိုလ္ေဖါင္းတာ ေပ်ာက္သြားပါတယ္။ ဗိုလ္ေဖါင္းရတာက စိတ္ေၾကာင့္ မိမိကိုယ္တိုင္မသိပဲ ေလေတြမ်ိဳခ်ထား တာ ေၾကာင့္ ေလေတြအူထဲမွာ မ်ားလာလို႔ပါ။ ဒါေၾကာင့္ေမ့ေဆးေပးလိုက္တဲ့အခါ ေလေတြ ထြက္သြား ၿပီး ဗိုလ္အေဖါင္းလည္း ေပ်ာက္သြားပါတယ္။

၅၀-၉၀ ႏႈန္းမွာ ဓမၼတာ မမွန္ျခင္္း။ ၅၀-၇၅ ႏႈန္းမွာ ခေလးလႈပ္ရွားတဲ့ ခံစားမႈမ်ိဳး ခံစားရ ျခင္္း။ ၁ ႏႈန္းမွာ ခေလးေမြးတဲ့ခံစား မူ႔မ်ိဳး ခံစားရျခင္္းမ်ားေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီလကၡဏာအားလံုးဟာ ကိုယ္၀န္ေဆာင္အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ျဖစ္ေပၚ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ ေဟာ္မုန္းေတြလို စိတ္စြမ္းအားေၾကာင့္ ေဟာ္မုန္းေတြ ကေမာက္ကမျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္တာပါ။

ဒီေရာဂါနဲ႔ simulated  pregnancy   ကိုယ္ဝန္သယ္ေရာင္္ ဟန္ေဆာင္သူကို ခြဲျခားႏိုင္တာ ကေတာ့ ဒီေရာဂါသယ္က မိမိမွာ ကိုယ္ဝန္ရွိ ေနတယ္လို ယုံၾကည္ ေနျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေရာဂါကို ေယာက်္ားေတြမွာလည္းေတြ႔ရတက္ ပါတယ္။ ေယာက်္ားေတြမွာျဖစ္ရင္ couvade syndrome လို႔ေခၚပါတယ္။ အဲ့ဒီေရာဂါျဖစ္ေနတဲ့ ေယာက်္ားေတြက မိန္းမေတြကို မနာလိုေနတဲ့ ေယာက်္ားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေယာက်္ားေတြက မိန္းမေတြအေနနဲ႔ ေယာက်္ားေတြ ထက္သာတာက ကိုယ္၀န္ေဆာင္ျခင္းသာျဖစ္တယ္လို႔ခံယူၾကတာမို႔ ခေလးအလြန္လိုခ်င္ေသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကဲ့သို႔ အလြန္ကိုယ္၀န္ ေဆာင္ခ်င္ၾက တာေၾကာင့္ ကိုယ္၀န္အတု ေရာဂါသယ္ အမိ်ဳးသမီးမ်ားကဲ့သို႔ ဗိုလ္တစ္ေျဖးေျဖး ေဖါင္းလာၾကပါတယ္။ သမိုင္းမွာ နံမည္ႀကီးတဲ့ Marco Polo မာကိုပိုလိုနဲ႔ အဂၤလန္ဘုရင္မႀကီး Queen Mary 1 တို႔ ကိုယ္တိုင္ ဒီေရာဂါ ခံစားခဲ့ၾကတယ္လို႔ မွတ္တမ္းတင္ထားပါတယ္။

စိတ္စြမ္းအားျဖစ္တဲ့ ကိုယ္၀န္ေဆာင္လိုမႈ (၀ါ) ကိုယ္၀န္ေဆာင္ရမွာေၾကာက္လန္႔မႈ ကေန ကိုယ္ထဲက ဟိုမုန္းေတြေျပာင္းလဲျဖစ္ပ်က္ပံုဟာ အလြန္ရႈပ္ေထြးတဲ့အတြက္ ဒီေရာဂါဘယ္လိုျဖစ္ ေပၚလာတယ္ဆို တာကို ေဆးပညာရွင္ေတြအေနနဲ႔ ေသေခ်ာခ်ာမသိၾကပါဘူး။ သူတို႔ သိတာက ဥေဏွာက္မွာရွိတဲ့ hypothalamass ဆိုတဲ့ေသးငယ္တဲ့အဂၤါ (organ) ကေနတစ္ကိုယ္လံုး မွာရွိတဲ့ ဟိုမုန္းထြက္တဲ့အဂၤါေတြက ဟိုမုန္းေတြထြက္ေစတယ္ဆိုတာေလာက္ပါပဲ။

ဗုဒၶျမတ္စြာကေတာ့ စိတ္သည္အားလံုးကိုဦိးေဆာင္သည္။ စိတ္က အဓိပတိ တပ္ရင္ ျဖစ္ခ်င္ တာအားလံုးျဖစ္နိုင္တယ္လို႔ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ဒီေရာဂါမွာ မိန္းမ (၀ါ) ေယာက္်ား ႏွစ္ဦး လံုးမွာ ကိုယ္၀န္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ လိုခ်င္တဲ့ (၀ါ) မလိုခ်င္တဲ့ စိတ္ေတြ အဓိပတိျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ဗိုလ္ေဖါင္းလာ ျခင္း စတဲ့ ရုပ္တရားေတြ ျဖစ္ေပၚ၊ ေျပာင္းလဲ  လာတယ္ ဆိုတာသိနိုင္ပါတယ္။

ကိုယ္၀န္ရွိခ်င္တဲ့ အမ်ုိဳးသမီးမ်ားစြာနဲ႔ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ရမွာ ေၾကာက္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ မ်ားစြာ ရွိေသာ္လည္း ရွားရွားပါးပါး ေတြ႔ရတဲ့ ဒီေရာဂါက အဓိပတိ တပ္တယ္ ဆိုတာကိုသက္ေသ ျပေနပါတယ္။ ဒီေရာဂါျဖစ္ႏႈန္းက ေမြးဖြါးမႈ ၂၂၀၀၀ မွာ ၁-၆% သာရွိတယ္လို႔သိရပါတယ္။

အဂၤလန္ဘုရင္ေတြရဲ့ထံုတမ္းစဥ္လာက ဘုရင္မျဖစ္ၿပီး ရက္ ၉၀ အတြင္းကိုယ္၀န္ေဆာင္ၿပီး ဘုရင္ဆက္ကို သယ္ယူမဲ့ သားေတာ္ေမြးဖြါးရတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Queen Mary 1 ဘုရင္မ ႀကီး အေနနဲ႔ ကိုယ္၀န္ေဆာင္လိုတဲ့ စိတ္အဓိပတိ တပ္မယ္လို႔ယူဆနိုင္ပါတယ္။ မာကိုပိုလို အေနနဲ႔လည္း ကမၻာကိုေတာင္ပတ္နိုင္တဲ့ ေယာက္်ားတစ္ေယာက္မို႔ ေယာက်္ားသားေတြ မလုပ္နိုင္တဲ့  အရာမရွိဘူးဆိုတာျပလိုတဲ့ စိတ္ ရွိခဲ့မယ္ လို႔ ယူဆ နိုင္ပါတယ္။

က်မ္းကိုး

၀ီကီး