ဗမါ ဆရါဝနၤ with Bamar Sayawon
သူ. အေတြး
...
House Surgeon တစ္ေယာက္ေရးထားတာဟု ထင္ပါသည္။ အားလံုးေတြးဆ စာနာေပးႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္၍ Share ပါသည္
ဆရာဝန္သည္လူျဖစ္သည္.. အေသြးအသားနွင့္ဖြဲ႕စည္းထားပါသည္..
အလုပ္သမားမ်ားအနက္ အလုပ္ခ်ိန္ အမ်ားဆံုး အလုပ္သမားသည္ ဆရာဝန္ျဖစ္သည္.. duty(တာဝန္) ခ်ိန္သည္ တသမတ္တည္းမရွိပါ.. လူနာအေရးကို လိုက္၍ ေဆးရံုတြင္ အခ်ိန္ျပည့္ေနသင့္လွ်င္ေနရသည္။
ထုိ႕ျပင္ ေဆးရံုတစ္ရံုတြင္ အနိမ့္ဆံုးလစာသာရျပီး တာဝန္အၾကီးဆံုးအလုပ္မ်ား(လူ႕အသက္နွင့္ဆိုင္ေသာအလုပ္) ကို အိပ္ခ်ိန္တန္ မအိပ္ စားခ်ိန္တန္မစားရဘဲ ေန႕ေရာညပါ ထမ္းေဆာင္ေနရသည္မွာ အလုပ္သင္ဆရာဝန္မ်ားျဖစ္သည္.. အနိမ့္ဆံုးလစာ မည္မွ်ဆိုသည္ကို သင္သိပါသလား?????.
သန္႕ရွင္းေရးအလုပ္သမားထက္နိမ့္သည္။ တစ္လမွ ၁၁၇၅ က်ပ္သာရပါသည္္။ (ဒါေတာင္ အေၾကြမ႐ွိလွ်င္ အျပည္႕မရပါ) သို႕ေသာ္… ပညာသင္ယူစဥ္ကာလျဖစ္သည့္အတြက္ မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကမ်ွ ေစာဒက မတက္ပါ..အခုေတာ့ ၅၅,၀၀၀ က်ပ္ ျဖစ္သြားပါၿပီ ၊ လမ္းစရိတ္ေလာက္ ရသြားတာေပါ့။
လူနာမ်ားဧ။္ လာသမွ် complaint ကိုသာ ဒိုင္ခံရွင္းရေသာ သူလည္းျဖစ္ပါသည္.. ဆရာဝန္မွလူနာမ်ားကို ေဆးဝယ္ခုိင္းသည္မွာ မွန္ပါသည္.. အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ေဆးရံုတြင္ ေဆးမရွိပါ။ မရွိေသာေဆးကို ဝယ္ရန္အတြက္ ဆရာဝန္မွာ တာဝန္ရွိပါသလား.. မဝယ္လွ်င္ ေဆးမကုႏိုင္ပါ။ ထုိ႕အတြက္ ဝမ္းနည္းရပါသည္။
လူနာမ်ားထင္သည္မွာ ေဆးရံုသို႕တက္လာသည္နွင့္ ဆရာဝန္ကလည္ပင္းညွစ္ကာ ပိုက္ဆံ မကုန္ကုန္ေအာင္ ေဆးဝယ္ခိုင္း ေသြးစစ္ခိုင္းသည္ဟု ထင္ၾကသည္.. ေဆးရံုကိုတက္ရန္ ပြဲစားမလိုပါ.. တက္ခ်င္သည္႕အခ်ိန္ တက္ႏိုင္သည္.. မတက္လိုေတာ့ပါကလည္း DC(ေဆး႐ံုဆင္းခြင့္) မရမီ abscond(ေဆး႐ုံမွခြင့္ျပဳခ်က္မရဘဲ ကိုယ့္သေဘာႏွင့္ကိုယ္ဆင္းျခင္း) လုပ္ႏိုင္ပါသည္.. ပြဲစားသည္ လူလိမ္သာျဖစ္သည္..
ေဆးရံုတြင္ အေပါက္ေစာင့္က ပိုက္ဆံေတာင္းျခင္းသည္ ဆရာဝန္နွင့္မဆိုင္ ဆရာဝန္သည္ လစာမွလြဲလို႔ အပိုဝင္ေငြမရွိ။
ဝမ္းစာကို ျပင္ပတြင္ေဆးခန္းဖြင့္ျခင္းျဖင့္သာ ရွာရပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဆရာဝန္မ်ား ဖုန္းေျပာကားစီး ႏိုင္ျခင္းမွာ ထုိေဆးခန္းမွရေသာဝင္ေငြဆိုသည္ထက္ မိဘဝယ္ေပးထားလို႔သာစီးေနၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ၂၄နာရီ အလုပ္လုပ္ရေသာဆရာဝန္သည္ လူနာတစ္ေယာက္တည္းကို ၾကည့္ရတာမဟုတ္သည္႕အတြက္ စိတ္မရွည္ျခင္းျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္သည္.. လူသားတစ္ေယာက္ျဖစ္သည့္အတြက္ျဖစ္သည္..(သင္ဆိုလွ်င္ေကာ စိတ္႐ွည္ပါမည္လား သိခ်င္စမ္းပါဘိ)
ကိုယ္ပိုင္ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာကို ေဘးဖယ္ျပီး ေဆးရံုတြင္ ၂၄ နာရီ တာဝန္က်ေနရသည့္ ဆရာဝန္ကဲ့သုိ႕ သင္ေရာ လုပ္ႏိုင္ပါမည္ေလာ..
လူအမ်ားက ဆရာဝန္ကို ပိုက္ဆံယူျပီး လူသတ္ေနသည္ဟု ထင္ၾကေသးသည္…. ဆရာဝန္ သည္ လူသတ္သမားမဟုတ္ပါ…ရွိေသးသည္..house surgeon(အလုပ္သင္ဆရာဝန္) ၉၀ရာခိုင္ႏွဳန္း သည္ လူသတ္ဖူးသည္ဆိုေသာ စကား… ဆင္ျခင္ျပီးမွ ေျပာ သင့္သည္။ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္ေသာကေလးကုိ မည္သည့္ အျပင္ေဆးခန္းတြင္မွ မကယ္ႏိုင္ပါ.. ကေလးေဆးရံုၾကီးတြင္သာ ကုသရနုိင္သည္.. house surgeon မ်ားရွိမွသာ hourly monitoring လုပ္ျပီး ကေလးအေျခအေနကို ေစာင့္ၾကည့္ကာ ၾကပ္မတ္ကုသနိဳင္ျခင္းျဖစ္သည္..မည္သည့္ကေလးအထူးကုကမွ DHF patient(ေသြးလြန္တုပ္ေကြးလူနာ) ကို hourly BP(တစ္နာရီတစ္ၾကိမ္ ေသြးေပါင္တိုင္းျခင္း) နွင့္ vital sign monitor(ေသြးခုန္ႏွဳန္းႏွင့္ အျခားေသြးလြန္တုပ္ေကြးလကၡဏာမ်ား စမ္းသပ္စစ္ေဆးျခင္း) လုပ္မေပးပါ။ Bird eye view(ၿခံဳငံုသံုးသပ္ျခင္း) ျဖင့္ၾကီးၾကပ္ကုသပါသည္။ အလုပ္သင္ဆရာဝန္ မ်ားေၾကာင့္သာ ကေလးငယ္မ်ား အသက္ရွင္ျခင္းျဖစ္သည္.. ထို႕ျပင္ house surgeon မွ ေဆးမွားထိုးျပီးလူေသသည္ဟုဆိုသည္။ ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္.. သို႕ေသာ္ ၉၀% မဟုတ္ပါ.. ေဆးေက်ာင္းတက္စဥ္ကာလတစ္ေလွ်ာက္လံုး ပညာကို ေသခ်ာမေလ့လာပါက လူသတ္သမားျဖစ္ရန္ လံုေလာက္ေသာ အရည္အခ်င္းမ်ားနွင့္ ျပည့္စံုလာပါမည္။ ATD(ေဆးမထိုးမီေဆးစမ္းျခင္း) လုပ္ရန္လုိေသာ ေဆးကို မလုပ္ဘဲထိုးမိပါက ေသႏိုင္သည္.. ေတာ္ရံုမွားတာနွင့္လူမေသပါ.. အလြန္တရာ ဆင္ျခင္တံုတရားကင္းမဲ့ျပီး အသံုးမက်၍သာျဖစ္သည္.. မသိလွ်င္ AS(လက္ေထာက္ဆရာဝန္) ကိုေမးႏိုင္သည္.. အလုပ္သင္ဆရာဝန္မွ အရာရာကို ဆံုးျဖတ္ခြင့္မရွိသည္ကို မသိျခင္းသည္ ထိုသူဧ။္ ညံ႕ဖ်င္းမႈသာျဖစ္သည္.. ထို႕အတြက္ အျခားေသာ ဆရာဝန္မ်ားကို မပုတ္ခတ္သင့္ပါ..
Retro(HIVေရာဂါသည္)မွန္းသိသိၾကီးနဲ ့ရိုးရိုးလက္အိတ္ေလးနဲ ့တင္ ကေလးမေကာင္းမွာစိုးလို ့ဝင္ဆြဲဘူးလား။ အခ်င္းတနင့္တပိုးကို လက္ေတြ ေသြးဗရပြေပေနေအာင္ထိ ဆုပ္ထားဖူးလား။ Retroကိုခ်ဳပ္တဲ့အပ္နဲ႔ ့လက္ကိုထိုးမိတာ ရယ္စရာလုပ္ရယ္ေနတဲ့သူမ်ိဳးေတြ႕ဖူးလား။ လူနာဆီက ကူးတဲ့ေရာဂါနဲ႔ ေသသြားတဲ့ ဆရာဝန္ေတြအေၾကာင္း ၾကားဖူးလား။ တခ်ိဳ ့ကိစၥေတြက လက္ေတြ႕မွသိနိုင္မယ္။ ေပးမယ္ .. retro patient မိန္းမရယ္။ ေသြးေတြရဲေနတဲ ့ေမြးလမ္းေၾကာင္းခ်ဲ႕အနာရယ္ အပ္တေခ်ာင္းရယ္။ လာလုပ္လွည့္ပါဦး။ ေခ်ာင္းတဟြတ္ဟြတ္ဆိုးေနတဲ ့MDRTB patient (ေဆးမတိုးေတာ့ေသာ ကုသရခက္၍ ကူးစက္ရန္လြယ္သည့္တီဘီေရာဂါသည္)လို လူနာခုတင္မ်ိဳးေဘးမွာ ေန ့စဥ္နဲ ့အမွ် လူနာအေၾကာင္း ေအးေအးလူလူ ေဆြးေႏြးရဲလား။ တဘဝလံုးစာေလ။
ဆရာဝန္တစ္ေယာက္ဧ။္ ဘဝကို နားမလည္ဘဲ ေဘးမွ လက္ခုပ္တီးေနေသာ သူမ်ားကိုလည္း မုန္းမိပါသည္။
ေဆးရံုဧ။္ လစ္ဟာခ်က္မ်ား သူနာျပဳမ်ားနည္းပါးမႈမ်ားကို ဆရာဝန္မ်ားလုပ္အားျဖင့္ ျဖည့္ေနရသည္..တခါတရံအလုပ္သမားပင္မရွိေသာေၾကာင့္ ဆရာဝန္သာအထူးသျဖင့္ အလုပ္သင္ဆရာဝန္သာ အားျဖည့္ေနရသည္။ လူနာနွင့္ ဆရာဝန္ အင္အားမမွ်…
လူနာမ်ားကလည္း ဆိုရွယ္လစ္ေခတ္မွ အက်င့္ဆိုးကို မေဖ်ာက္ႏိုင္ ေဆးရံုေရာက္လွ်င္ အစစအရာရာ အလကားရ ရ မည္ဆိုေသာ ေဆာင္ပုဒ္ကုိသာ လက္ကိုင္ထားေနၾကသည္.. ေဆး႐ုံမွ အလကား ေကြ်း သည့္ ထမင္းကို ေပၚဆန္းေမႊးမဟုတ္၍ မစားႏိုင္ေၾကာင္းေျပာၿပီး သြန္ပစ္သည့္ အခမဲ့ေဆးကုလူနာမ်ဳိး သင္ႀကံဳဖူးၿပီလား။ ေဆး႐ံုတြင္ အခမဲ့ေဆးကုသမႈ ခံယူေနစဥ္ တစ္ေဆာင္တည္းေနလူနာမ်ားကို ေငြထုတ္ေခ်းေနသည့္ ဆင္းရဲသား(အေယာင္ေဆာင္)လူနာအေၾကာင္းသာ သင့္ကိုေျပာျပခ်င္ေတာ့သည္။
ယေန႕ေခတ္တြင္ ေရာဂါ ဆန္းေပါင္းစံုက လူနာမ်ားနွင့္ ဆရာဝန္မ်ားကို စိန္ေခၚေနၾကသည္.. ကုသရန္ခက္ခဲေသာ ေရာဂါတို႕သည္ သာမန္ေဆးဝါးနွင့္ မေပ်ာက္ကင္းႏိုင္.. အခ်ိဳ႕ေဆးမ်ားသည္ အလြန္ ေစ်းၾကီးသည္.. မတတ္ႏိုင္ေသာလူနာမ်ားအတြက္ ရရာေဆးနွင့္ကုေပးသည္..ေရာဂါမေပ်ာက္ကင္း သည့္တိုင္ အနည္းဆံုးသက္သာေအာင္ေတာ့လုပ္ေပးႏိုင္သည္..ဒါကို ပိုက္ဆံမ႐ွိသည့္လူနာမို႔ ေဆး ေကာင္းေကာင္းျဖင့္ မကုေပးပါဟုဆိုလာလွ်င္…(သင္ေကာ ေဆး႐ံုေတြမွာ ေဆးဝါးလႉဒါန္းဖူးပါသလား)
ဆရာဝန္သည္ နတ္ေဆးဆရာမဟုတ္သည့္အတြက္ စမ္းသပ္စရာရွိသည္ကို စမ္းသပ္ စစ္ေဆးျပီးမွ ကုသေပးနိဳင္မည္ျဖစ္သည္.. ကုသေပးတိုင္းလည္း ေပ်ာက္ကင္းရမည္ဟု အာမ မခံႏိုင္ပါ.. ထို႕အတြက္ ဆရာဝန္မ်ားကို အထင္အျမင္လြဲမွားေနၾကသည္ကို ျပင္သင့္ပါသည္.. လူနာမ်ားဘက္မွ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကုိလည္း ေသခ်ာ သံုးသပ္သင့္သည္.. မစားနွင့္ဆိုသည္႕အရာကိုစားခ်င္သည္.. complaint(ေစာဒက) အမ်ိဳးမ်ိဳးတက္သည္.. ေဆးရံုေရာက္ေနေသာ္လည္း မိမိဧ။္ က်န္းမာေရးကို ဂရုစိုက္ရမည့္သူမွာ မိမိကုိယ္တိုင္သာျဖစ္သည္.. ဆီးခ်ဳိေရာဂါသည္ကို အခ်ဳိေရွာင္ရန္ မွာထားပါလ်က္နွင့္ စားခ်င္ရာစားသည့္လူနာအေပၚ မည္သည့္ဆရာဝန္က စိတ္ရွည္ႏိုင္ပါမည္နည္း.. တစ္စံုတစ္ခုျဖစ္လာလွ်င္ ဆရာဝန္ အလြန္ဟုေျပာဦးမည္.. လူနာမ်ားကလည္း ဆရာဝန္ကို ကူညီသင့္ပါသည္.
လူနာေစာင့္မ်ားစည္းကမ္းမရွိပါ.. ဆရာဝန္ၾကီး round(အခန္းလွည္႕၍ လူနာၾကည္႕) ေနခ်ိန္တြင္ အခန္းအျပင္သို႕ခဏထြက္ေပးရန္ မနည္းေတာင္းပန္ရသည္.. တစ္ေယာက္တစ္ေပါက္ ေျပာခ်င္ရာ ေျပာေနသည္.. အမိွဳက္မ်ားဖြသည္… စရိတ္မွ်ေပးဆိုင္းဘုတ္ကို သာၾကည့္ျပီး မဆူညံရ.. အမိႈက္မပစ္ရ ..ကြမ္းမေထြးရ ေဆးလိပ္မေသာက္ရ ဆိုင္းဘုတ္မ်ားကိုေတာ့ လိုက္နာၾကပါရဲ႕လား
မည္သူမွားသည္ မွန္သည္ မဆိုခ်င္.. ေျပာခ်င္ရာေျပာေနသည့္လူမ်ားအေနျဖင့္ ကိုသာ ဆင္ျခင္ေတြးေတာျပီးမွ ေျပာဆိုေဝဖန္ ေစခ်င္ပါသည္.
ျပည္သူေတြ ဆရာဝန္ေတြအေပၚ အထင္ျမင္လြဲမွား မႈေတြ ေလ်ာ့နည္းသြားေအာင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔က တတ္ႏိုင္တဲ့ ဘက္ကေန ကူညီလိုက္ၾကရေအာင္ဗ်ာ။ သူငယ္ခ်င္းတို႔ ဖတ္ၿပီးသြားရင္ အခ်င္းခ်င္း shareလုပ္(မွ်ေဝ)ၿပီး အင္တာနက္ေပၚမွာ ျပန္႔သြားေအာင္ လုပ္လိုက္ၾကရေအာင္လားဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ္ရဲ႕ေလာက ကို အဓိက တိုက္ခိုက္ေနတာေတြက ဂ်ာနယ္ေတြ အမ်ားစုပါ။ သူတို႔က ဟုတ္တာေကာ မဟုတ္တာေကာ မစူးစမ္းပဲနဲ႔ သတင္းတစ္ပုဒ္က ထမင္းတစ္လုပ္ ဆိုၿပီး ဂ်ာနယ္ထဲ ထည္႔ၾကပါတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္း အင္တာနက္ေပၚ အထိပါ ပ်ံ႕ႏွ႔ံလာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကလဲ တတ္ႏိုင္တဲ့ ဘက္ကေန ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ဆရာဝန္ဆိုတဲ့ profession ဆိုတာ သူတို႔ေျပာသလို မဟုတ္ေၾကာင္း ဒီစာကေန သက္ေသျပလိုက္ရေအာင္လားဗ်ာ။ ဒီလိုစာေလးေတြကို အင္တာနက္ေပၚမွာ ျပန္႔သြားေအာင္ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးပါလို႔ ဒီေနရာကေနၿပီး ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။
မွတ္ခ်က္။ ။ ဘယ္သူမွားတယ္ ဘယ္သူမွန္တယ္ မေျပာလိုပါ။ ဆရာဝန္ေတြရဲ႕ ခံစားခ်က္ကို တဆင့္မွ်ေဝေပးတဲ့ သေဘာပါ။ အားလံုးေတြးဆဆင္ျခင္ ၾကည့္ႏိုင္ၾကပါေစ။
Poe Ka Lay
January 12 at 2:57pm ·
...
House Surgeon တစ္ေယာက္ေရးထားတာဟု ထင္ပါသည္။ အားလံုးေတြးဆ စာနာေပးႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္၍ Share ပါသည္
ဆရာဝန္သည္လူျဖစ္သည္.. အေသြးအသားနွင့္ဖြဲ႕စည္းထားပါသည္..
အလုပ္သမားမ်ားအနက္ အလုပ္ခ်ိန္ အမ်ားဆံုး အလုပ္သမားသည္ ဆရာဝန္ျဖစ္သည္.. duty(တာဝန္) ခ်ိန္သည္ တသမတ္တည္းမရွိပါ.. လူနာအေရးကို လိုက္၍ ေဆးရံုတြင္ အခ်ိန္ျပည့္ေနသင့္လွ်င္ေနရသည္။
ထုိ႕ျပင္ ေဆးရံုတစ္ရံုတြင္ အနိမ့္ဆံုးလစာသာရျပီး တာဝန္အၾကီးဆံုးအလုပ္မ်ား(လူ႕အသက္နွင့္ဆိုင္ေသာအလုပ္) ကို အိပ္ခ်ိန္တန္ မအိပ္ စားခ်ိန္တန္မစားရဘဲ ေန႕ေရာညပါ ထမ္းေဆာင္ေနရသည္မွာ အလုပ္သင္ဆရာဝန္မ်ားျဖစ္သည္.. အနိမ့္ဆံုးလစာ မည္မွ်ဆိုသည္ကို သင္သိပါသလား?????.
သန္႕ရွင္းေရးအလုပ္သမားထက္နိမ့္သည္။ တစ္လမွ ၁၁၇၅ က်ပ္သာရပါသည္္။ (ဒါေတာင္ အေၾကြမ႐ွိလွ်င္ အျပည္႕မရပါ) သို႕ေသာ္… ပညာသင္ယူစဥ္ကာလျဖစ္သည့္အတြက္ မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကမ်ွ ေစာဒက မတက္ပါ..အခုေတာ့ ၅၅,၀၀၀ က်ပ္ ျဖစ္သြားပါၿပီ ၊ လမ္းစရိတ္ေလာက္ ရသြားတာေပါ့။
လူနာမ်ားဧ။္ လာသမွ် complaint ကိုသာ ဒိုင္ခံရွင္းရေသာ သူလည္းျဖစ္ပါသည္.. ဆရာဝန္မွလူနာမ်ားကို ေဆးဝယ္ခုိင္းသည္မွာ မွန္ပါသည္.. အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ေဆးရံုတြင္ ေဆးမရွိပါ။ မရွိေသာေဆးကို ဝယ္ရန္အတြက္ ဆရာဝန္မွာ တာဝန္ရွိပါသလား.. မဝယ္လွ်င္ ေဆးမကုႏိုင္ပါ။ ထုိ႕အတြက္ ဝမ္းနည္းရပါသည္။
လူနာမ်ားထင္သည္မွာ ေဆးရံုသို႕တက္လာသည္နွင့္ ဆရာဝန္ကလည္ပင္းညွစ္ကာ ပိုက္ဆံ မကုန္ကုန္ေအာင္ ေဆးဝယ္ခိုင္း ေသြးစစ္ခိုင္းသည္ဟု ထင္ၾကသည္.. ေဆးရံုကိုတက္ရန္ ပြဲစားမလိုပါ.. တက္ခ်င္သည္႕အခ်ိန္ တက္ႏိုင္သည္.. မတက္လိုေတာ့ပါကလည္း DC(ေဆး႐ံုဆင္းခြင့္) မရမီ abscond(ေဆး႐ုံမွခြင့္ျပဳခ်က္မရဘဲ ကိုယ့္သေဘာႏွင့္ကိုယ္ဆင္းျခင္း) လုပ္ႏိုင္ပါသည္.. ပြဲစားသည္ လူလိမ္သာျဖစ္သည္..
ေဆးရံုတြင္ အေပါက္ေစာင့္က ပိုက္ဆံေတာင္းျခင္းသည္ ဆရာဝန္နွင့္မဆိုင္ ဆရာဝန္သည္ လစာမွလြဲလို႔ အပိုဝင္ေငြမရွိ။
ဝမ္းစာကို ျပင္ပတြင္ေဆးခန္းဖြင့္ျခင္းျဖင့္သာ ရွာရပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဆရာဝန္မ်ား ဖုန္းေျပာကားစီး ႏိုင္ျခင္းမွာ ထုိေဆးခန္းမွရေသာဝင္ေငြဆိုသည္ထက္ မိဘဝယ္ေပးထားလို႔သာစီးေနၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ၂၄နာရီ အလုပ္လုပ္ရေသာဆရာဝန္သည္ လူနာတစ္ေယာက္တည္းကို ၾကည့္ရတာမဟုတ္သည္႕အတြက္ စိတ္မရွည္ျခင္းျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္သည္.. လူသားတစ္ေယာက္ျဖစ္သည့္အတြက္ျဖစ္သည္..(သင္ဆိုလွ်င္ေကာ စိတ္႐ွည္ပါမည္လား သိခ်င္စမ္းပါဘိ)
ကိုယ္ပိုင္ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာကို ေဘးဖယ္ျပီး ေဆးရံုတြင္ ၂၄ နာရီ တာဝန္က်ေနရသည့္ ဆရာဝန္ကဲ့သုိ႕ သင္ေရာ လုပ္ႏိုင္ပါမည္ေလာ..
လူအမ်ားက ဆရာဝန္ကို ပိုက္ဆံယူျပီး လူသတ္ေနသည္ဟု ထင္ၾကေသးသည္…. ဆရာဝန္ သည္ လူသတ္သမားမဟုတ္ပါ…ရွိေသးသည္..house surgeon(အလုပ္သင္ဆရာဝန္) ၉၀ရာခိုင္ႏွဳန္း သည္ လူသတ္ဖူးသည္ဆိုေသာ စကား… ဆင္ျခင္ျပီးမွ ေျပာ သင့္သည္။ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္ေသာကေလးကုိ မည္သည့္ အျပင္ေဆးခန္းတြင္မွ မကယ္ႏိုင္ပါ.. ကေလးေဆးရံုၾကီးတြင္သာ ကုသရနုိင္သည္.. house surgeon မ်ားရွိမွသာ hourly monitoring လုပ္ျပီး ကေလးအေျခအေနကို ေစာင့္ၾကည့္ကာ ၾကပ္မတ္ကုသနိဳင္ျခင္းျဖစ္သည္..မည္သည့္ကေလးအထူးကုကမွ DHF patient(ေသြးလြန္တုပ္ေကြးလူနာ) ကို hourly BP(တစ္နာရီတစ္ၾကိမ္ ေသြးေပါင္တိုင္းျခင္း) နွင့္ vital sign monitor(ေသြးခုန္ႏွဳန္းႏွင့္ အျခားေသြးလြန္တုပ္ေကြးလကၡဏာမ်ား စမ္းသပ္စစ္ေဆးျခင္း) လုပ္မေပးပါ။ Bird eye view(ၿခံဳငံုသံုးသပ္ျခင္း) ျဖင့္ၾကီးၾကပ္ကုသပါသည္။ အလုပ္သင္ဆရာဝန္ မ်ားေၾကာင့္သာ ကေလးငယ္မ်ား အသက္ရွင္ျခင္းျဖစ္သည္.. ထို႕ျပင္ house surgeon မွ ေဆးမွားထိုးျပီးလူေသသည္ဟုဆိုသည္။ ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္.. သို႕ေသာ္ ၉၀% မဟုတ္ပါ.. ေဆးေက်ာင္းတက္စဥ္ကာလတစ္ေလွ်ာက္လံုး ပညာကို ေသခ်ာမေလ့လာပါက လူသတ္သမားျဖစ္ရန္ လံုေလာက္ေသာ အရည္အခ်င္းမ်ားနွင့္ ျပည့္စံုလာပါမည္။ ATD(ေဆးမထိုးမီေဆးစမ္းျခင္း) လုပ္ရန္လုိေသာ ေဆးကို မလုပ္ဘဲထိုးမိပါက ေသႏိုင္သည္.. ေတာ္ရံုမွားတာနွင့္လူမေသပါ.. အလြန္တရာ ဆင္ျခင္တံုတရားကင္းမဲ့ျပီး အသံုးမက်၍သာျဖစ္သည္.. မသိလွ်င္ AS(လက္ေထာက္ဆရာဝန္) ကိုေမးႏိုင္သည္.. အလုပ္သင္ဆရာဝန္မွ အရာရာကို ဆံုးျဖတ္ခြင့္မရွိသည္ကို မသိျခင္းသည္ ထိုသူဧ။္ ညံ႕ဖ်င္းမႈသာျဖစ္သည္.. ထို႕အတြက္ အျခားေသာ ဆရာဝန္မ်ားကို မပုတ္ခတ္သင့္ပါ..
Retro(HIVေရာဂါသည္)မွန္းသိသိၾကီးနဲ ့ရိုးရိုးလက္အိတ္ေလးနဲ ့တင္ ကေလးမေကာင္းမွာစိုးလို ့ဝင္ဆြဲဘူးလား။ အခ်င္းတနင့္တပိုးကို လက္ေတြ ေသြးဗရပြေပေနေအာင္ထိ ဆုပ္ထားဖူးလား။ Retroကိုခ်ဳပ္တဲ့အပ္နဲ႔ ့လက္ကိုထိုးမိတာ ရယ္စရာလုပ္ရယ္ေနတဲ့သူမ်ိဳးေတြ႕ဖူးလား။ လူနာဆီက ကူးတဲ့ေရာဂါနဲ႔ ေသသြားတဲ့ ဆရာဝန္ေတြအေၾကာင္း ၾကားဖူးလား။ တခ်ိဳ ့ကိစၥေတြက လက္ေတြ႕မွသိနိုင္မယ္။ ေပးမယ္ .. retro patient မိန္းမရယ္။ ေသြးေတြရဲေနတဲ ့ေမြးလမ္းေၾကာင္းခ်ဲ႕အနာရယ္ အပ္တေခ်ာင္းရယ္။ လာလုပ္လွည့္ပါဦး။ ေခ်ာင္းတဟြတ္ဟြတ္ဆိုးေနတဲ ့MDRTB patient (ေဆးမတိုးေတာ့ေသာ ကုသရခက္၍ ကူးစက္ရန္လြယ္သည့္တီဘီေရာဂါသည္)လို လူနာခုတင္မ်ိဳးေဘးမွာ ေန ့စဥ္နဲ ့အမွ် လူနာအေၾကာင္း ေအးေအးလူလူ ေဆြးေႏြးရဲလား။ တဘဝလံုးစာေလ။
ဆရာဝန္တစ္ေယာက္ဧ။္ ဘဝကို နားမလည္ဘဲ ေဘးမွ လက္ခုပ္တီးေနေသာ သူမ်ားကိုလည္း မုန္းမိပါသည္။
ေဆးရံုဧ။္ လစ္ဟာခ်က္မ်ား သူနာျပဳမ်ားနည္းပါးမႈမ်ားကို ဆရာဝန္မ်ားလုပ္အားျဖင့္ ျဖည့္ေနရသည္..တခါတရံအလုပ္သမားပင္မရွိေသာေၾကာင့္ ဆရာဝန္သာအထူးသျဖင့္ အလုပ္သင္ဆရာဝန္သာ အားျဖည့္ေနရသည္။ လူနာနွင့္ ဆရာဝန္ အင္အားမမွ်…
လူနာမ်ားကလည္း ဆိုရွယ္လစ္ေခတ္မွ အက်င့္ဆိုးကို မေဖ်ာက္ႏိုင္ ေဆးရံုေရာက္လွ်င္ အစစအရာရာ အလကားရ ရ မည္ဆိုေသာ ေဆာင္ပုဒ္ကုိသာ လက္ကိုင္ထားေနၾကသည္.. ေဆး႐ုံမွ အလကား ေကြ်း သည့္ ထမင္းကို ေပၚဆန္းေမႊးမဟုတ္၍ မစားႏိုင္ေၾကာင္းေျပာၿပီး သြန္ပစ္သည့္ အခမဲ့ေဆးကုလူနာမ်ဳိး သင္ႀကံဳဖူးၿပီလား။ ေဆး႐ံုတြင္ အခမဲ့ေဆးကုသမႈ ခံယူေနစဥ္ တစ္ေဆာင္တည္းေနလူနာမ်ားကို ေငြထုတ္ေခ်းေနသည့္ ဆင္းရဲသား(အေယာင္ေဆာင္)လူနာအေၾကာင္းသာ သင့္ကိုေျပာျပခ်င္ေတာ့သည္။
ယေန႕ေခတ္တြင္ ေရာဂါ ဆန္းေပါင္းစံုက လူနာမ်ားနွင့္ ဆရာဝန္မ်ားကို စိန္ေခၚေနၾကသည္.. ကုသရန္ခက္ခဲေသာ ေရာဂါတို႕သည္ သာမန္ေဆးဝါးနွင့္ မေပ်ာက္ကင္းႏိုင္.. အခ်ိဳ႕ေဆးမ်ားသည္ အလြန္ ေစ်းၾကီးသည္.. မတတ္ႏိုင္ေသာလူနာမ်ားအတြက္ ရရာေဆးနွင့္ကုေပးသည္..ေရာဂါမေပ်ာက္ကင္း သည့္တိုင္ အနည္းဆံုးသက္သာေအာင္ေတာ့လုပ္ေပးႏိုင္သည္..ဒါကို ပိုက္ဆံမ႐ွိသည့္လူနာမို႔ ေဆး ေကာင္းေကာင္းျဖင့္ မကုေပးပါဟုဆိုလာလွ်င္…(သင္ေကာ ေဆး႐ံုေတြမွာ ေဆးဝါးလႉဒါန္းဖူးပါသလား)
ဆရာဝန္သည္ နတ္ေဆးဆရာမဟုတ္သည့္အတြက္ စမ္းသပ္စရာရွိသည္ကို စမ္းသပ္ စစ္ေဆးျပီးမွ ကုသေပးနိဳင္မည္ျဖစ္သည္.. ကုသေပးတိုင္းလည္း ေပ်ာက္ကင္းရမည္ဟု အာမ မခံႏိုင္ပါ.. ထို႕အတြက္ ဆရာဝန္မ်ားကို အထင္အျမင္လြဲမွားေနၾကသည္ကို ျပင္သင့္ပါသည္.. လူနာမ်ားဘက္မွ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကုိလည္း ေသခ်ာ သံုးသပ္သင့္သည္.. မစားနွင့္ဆိုသည္႕အရာကိုစားခ်င္သည္.. complaint(ေစာဒက) အမ်ိဳးမ်ိဳးတက္သည္.. ေဆးရံုေရာက္ေနေသာ္လည္း မိမိဧ။္ က်န္းမာေရးကို ဂရုစိုက္ရမည့္သူမွာ မိမိကုိယ္တိုင္သာျဖစ္သည္.. ဆီးခ်ဳိေရာဂါသည္ကို အခ်ဳိေရွာင္ရန္ မွာထားပါလ်က္နွင့္ စားခ်င္ရာစားသည့္လူနာအေပၚ မည္သည့္ဆရာဝန္က စိတ္ရွည္ႏိုင္ပါမည္နည္း.. တစ္စံုတစ္ခုျဖစ္လာလွ်င္ ဆရာဝန္ အလြန္ဟုေျပာဦးမည္.. လူနာမ်ားကလည္း ဆရာဝန္ကို ကူညီသင့္ပါသည္.
လူနာေစာင့္မ်ားစည္းကမ္းမရွိပါ.. ဆရာဝန္ၾကီး round(အခန္းလွည္႕၍ လူနာၾကည္႕) ေနခ်ိန္တြင္ အခန္းအျပင္သို႕ခဏထြက္ေပးရန္ မနည္းေတာင္းပန္ရသည္.. တစ္ေယာက္တစ္ေပါက္ ေျပာခ်င္ရာ ေျပာေနသည္.. အမိွဳက္မ်ားဖြသည္… စရိတ္မွ်ေပးဆိုင္းဘုတ္ကို သာၾကည့္ျပီး မဆူညံရ.. အမိႈက္မပစ္ရ ..ကြမ္းမေထြးရ ေဆးလိပ္မေသာက္ရ ဆိုင္းဘုတ္မ်ားကိုေတာ့ လိုက္နာၾကပါရဲ႕လား
မည္သူမွားသည္ မွန္သည္ မဆိုခ်င္.. ေျပာခ်င္ရာေျပာေနသည့္လူမ်ားအေနျဖင့္ ကိုသာ ဆင္ျခင္ေတြးေတာျပီးမွ ေျပာဆိုေဝဖန္ ေစခ်င္ပါသည္.
ျပည္သူေတြ ဆရာဝန္ေတြအေပၚ အထင္ျမင္လြဲမွား မႈေတြ ေလ်ာ့နည္းသြားေအာင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔က တတ္ႏိုင္တဲ့ ဘက္ကေန ကူညီလိုက္ၾကရေအာင္ဗ်ာ။ သူငယ္ခ်င္းတို႔ ဖတ္ၿပီးသြားရင္ အခ်င္းခ်င္း shareလုပ္(မွ်ေဝ)ၿပီး အင္တာနက္ေပၚမွာ ျပန္႔သြားေအာင္ လုပ္လိုက္ၾကရေအာင္လားဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ္ရဲ႕ေလာက ကို အဓိက တိုက္ခိုက္ေနတာေတြက ဂ်ာနယ္ေတြ အမ်ားစုပါ။ သူတို႔က ဟုတ္တာေကာ မဟုတ္တာေကာ မစူးစမ္းပဲနဲ႔ သတင္းတစ္ပုဒ္က ထမင္းတစ္လုပ္ ဆိုၿပီး ဂ်ာနယ္ထဲ ထည္႔ၾကပါတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္း အင္တာနက္ေပၚ အထိပါ ပ်ံ႕ႏွ႔ံလာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကလဲ တတ္ႏိုင္တဲ့ ဘက္ကေန ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ဆရာဝန္ဆိုတဲ့ profession ဆိုတာ သူတို႔ေျပာသလို မဟုတ္ေၾကာင္း ဒီစာကေန သက္ေသျပလိုက္ရေအာင္လားဗ်ာ။ ဒီလိုစာေလးေတြကို အင္တာနက္ေပၚမွာ ျပန္႔သြားေအာင္ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးပါလို႔ ဒီေနရာကေနၿပီး ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။
မွတ္ခ်က္။ ။ ဘယ္သူမွားတယ္ ဘယ္သူမွန္တယ္ မေျပာလိုပါ။ ဆရာဝန္ေတြရဲ႕ ခံစားခ်က္ကို တဆင့္မွ်ေဝေပးတဲ့ သေဘာပါ။ အားလံုးေတြးဆဆင္ျခင္ ၾကည့္ႏိုင္ၾကပါေစ။
Poe Ka Lay
January 12 at 2:57pm ·
No comments:
Post a Comment